چشم هاتان یا چشم هایتان ؟
«چشمهاتان» یا «چشمهایتان»؟
سه ضمیر منفصل «ما»، «شما»، و «آنها» بهترتیب دارای سه صورت متصل «ـ مان»، «ـ تان»، و «ـ شان» هستند. وقتی واژهی مختوم به همخوان به یکی از این سه ضمیر متصل میچسبد، بین همخوان انتهای واژه و ضمیر، واکهی -e- تلفظ میشود:
دستمان (dast-e-maan)؛ تلفظ و املای گفتاری: دستمون (dast-e-mun)
دستتان (dast-e-taan)؛ تلفظ و املای گفتاری: دستتون (dast-e-tun)
دستشان (dast-e-shaan)؛ تلفظ و املای گفتاری: دستشون (dast-e-shun)
اما اگر واژه مختوم به واکه باشد، صدای میانجیای وجود ندارد:
جامان (jaa-maan)؛ تلفظ و املای گفتاری: جامون (jaa-mun)
جاتان (jaa-taan)؛ تلفظ و املای گفتاری: جاتون (jaa-tun)
جاشان (jaa-shaan)؛ تلفظ و املای گفتاری: جاشون (jaa-shun)
آبرومان (aaberu-maan)؛ تلفظ و املای گفتاری: آبرومون (aaberu-mun)
آبروتان (aaberu-taan)؛ تلفظ و املای گفتاری: آبروتون (aaberu-tun)
آبروشان (aaberu-shaan)؛ تلفظ و املای گفتاری: آبروشون (aaberu-shun)
زندگیمان (zendegi-maan)؛ تلفظ و املای گفتاری: زندگیمون (zendegi-mun)
زندگیتان (zendegi-taan)؛ تلفظ و املای گفتاری: زندگیتون (zendegi-tun)
زندگیشان (zendegi-shaan)؛ تلفظ و املای گفتاری: زندگیشون (zendegi-shun)
سینهمان (sine-maan)؛ تلفظ و املای گفتاری: سینهمون (sina-mun)
سینهتان (sine-taan)؛ تلفظ و املای گفتاری: سینهتون (sina-tun)
سینهشان (sine-shaan)؛ تلفظ و املای گفتاری: سینهشون (sina-shun)
اما امروزه در فارسی معیار، انحرافی در تلفظ این سه ضمیر متصل در دستهی اخیر پیدا شده؛ مثلا” «آبرومان» (aaberu-maan) را «آبرویمان» (aaberu-y-e-maan) تلفظ میکنند و مینویسند و ایبسا «آبرومان» را گونهی ادبی یا گویشی میدانند؛ یا «زندگیتان» (zendegi-taan) را zendegi-y-e-taan تلفظ میکنند. این در حالی است که تلفظ گفتاری آنها همچنان به صورت اصلی و قدیمی وفادار ماندهاست.
نتیجهگیری
پیشنهاد میکنم که بگوییم و بنویسیم: چشمهامان، چشمهاتان، چشمهاشان؛ آرزومان، آرزوتان، آرزوشان؛
و نگوییم و ننویسیم: چشمهایمان، چشمهایتان، چشمهایشان؛ آرزویمان، آرزویتان، آرزویشان.